Eğitimde akıl oyunları sistemi

Oyun; bir çocuğun yeme, içme, barınma gibi temel ihtiyaçlarından sonra gelen bir tür gereksinimdir. Yani çocuklar için önemlidir. Oyun çocukların gözünde nasıl önemliyse, eğitim de anne- babalar ve öğretmenler için o kadar önemlidir. Eğitim kadar eğitimin içeriği de hiç şüphesiz önemlidir. Eğitimin içeriği çocukların ilgisini çektiği ölçüde eğitim gerçekleşir. Çocuklar istekli olduklarında öğrenirler. Onların ilgi alanlarını tespit ederek onlara yaklaşırsak eğitimin hedefine ulaşmış oluruz. Bunun da en temel yolu oyun modelidir. Oyunlarda kendilerini daha rahat ifade ederler. Oyunların güçlük seviyesiyle karşılaştığında kendini tanır ve geliştirmeye başlar. Sınıf ortamında kendini fark eder. Topluma uyarken farkındalığı gelişir. Oyunu bir öğrenme süreci olarak görürsek çocuk, eğlenirken aynı zamanda öğrenir. Böylelikle çocuklar, dinleyip ezber yapan pasif birey olmazlar. Aksine farkındalığı yüksek, planlayan, kurgulayan, denemekten ve başarısızlıktan korkmayan, sorun karşısında çözüm odaklı düşünen, üreten, aktif bir birey olurlar. Oyunlar sayesinde çocuklar kazanımlarını eğitim hayatına uyguladıklarında okul başarısının artması kaçınılmaz olur. Eğitimde akıl oyunlarını uygularken çocukları doğal ortamında gözlemleme imkânı bulabiliriz. Oyun esnasında davranışları, bize çocuğun gelecekte nasıl bir karaktere sahip olacağı ile ilgili ipuçları verebilir. Bu sebeple oyun esnasında yaşına uygun şekilde destek verebiliriz.

Sistemde dört temel beceri vardır: görsel algı, farkındalık, düşünme becerileri, üretkenlik. Bu temel becerilerin yanında yardımcı beceriler de vardır. Başlangıçta bireysel oyunların uygulanmasıyla çocuğun kendini tanımasına fırsat verilir. Uygulamalar çocuğun gelişim aşamalarına göre hazırlanır. Akıl oyunları çocuğun nesnelere dokunması ile başlayabilir.

Socrates öğretmenlere der ki: “Öğrencilerinize bir şey öğretmeyin, onların düşünmelerini sağlayın. Çünkü onlar düşünmeye başlarsa zaten kendi çabalarıyla öğrenirler ve bir çaba sonucu öğrenilen bilgi, en kalıcı bilgi olur. Asla silinmez.” Bu düşünceden yolara çıkarak akıl oyunları sisteminde öğretmen öğrenciyi tanıyan ve onu doğru yönlendiren taraf; öğrenci ise özgür düşünen, üreten ve öğrenme eyleminde aktif rol alan taraftır. Akıl oyunlarında çocuk kendisi karar verir. Uygulama sırasında öğretmen direkt etki etmez, sadece çocuğu yönlendirir. Çocuk aktif olduğu için arkadaşlarınınki ile karşılaştırma yapar ve eksiğini fark eder. Eksiğini tamamlarken veya oyun sırasında zorlandığında motive olmaya çalışır. Doğru düşünmeyi, farklı düşünmeyi öğrenir, sürekli kendini geliştirmek ister. Hayal kurar. Zamanı etkili kullanmayı öğrenir ve grup çalışmalarında sosyalleşir, mutlu olur, kurallara uymayı öğrenir. Oyun sayesinde onlara istediğimiz davranışları kazanmalarını sağlayabiliriz. Yetişkinler bile nasihatten hoşlanmazken çocukların psikolojileri sürekli nasihat edilmesini kaldırmaz. Bir çocuğun kişilik gelişimi için doğru yönlendirme ve yeteri kadar oynaması ve eğlenmesi önemlidir.

Bir sonraki yazıda çocukların dönemlerine göre hangi akıl oyunlarının onlara ne gibi katkıları olduğunu kaleme alacağım.