Zihin Haritaları Nasıl Hazırlanır?

İnsanlık tarihinde bilgiye en kolay ulaştığımız dönemde yaşıyoruz. Belki de en büyük problemlerden biri “bilgi obezitesi” olmamızdır. Geçen sene öğrendiğimiz bilgi, bu sene eskide kalmış olabiliyor. Artık iletişimin tüm dünya çapında gelişmesi ile birlikte birçok eğitim alınabiliyor. Bu eğitimlerden elde edilen bilgiler, yığın halinde beynimizi yoruyor. Peki, tüm dünyada söz sahibi olmuş bilim adamları hem de bilgiye ulaşmak günümüzdeki kadar kolay olmadığı halde bilgiye nasıl ulaşmışlar?

Akıllı insanlar daha çok şeyi öğrenmeye çalışmazlar. Şeyleri daha iyi nasıl öğrenirizin hesabını yaparlar. Son yirmi yıldaki teknolojik gelişmeler insanlık tarihi boyunca oluşan teknolojik gelişmelerden daha fazladır. Richard Feynman bilgiyi ikiye ayırıyor: 1. sadece tanımı bilinen bilgi 2. tüm temelleri ile derinlemesine öğrenilmiş bilgi. Örneğin; elma hakkında tüm bilgilere sahip olsak, nerede yetişir, yetişme ve hasat şartları nelerdir gibi ve senelerce duvarda asılı dursa biz ona, o bize baksa yine de tam anlamı ile elmayı bilemeyiz. Ne zaman tadına baktık işte o zaman elma hakkında derinlemesine bilgi sahip oluruz. Denizde yüzmek denizi bilmekten daha iyidir. Konuyu derinlemesine öğrenmek farklı bilgilerle bağlantılı olduğu için kalıcı öğrenme sağlıyor. Ayrıca bilgilerimizdeki eksiklikleri fark etmemizi sağlar. İşte tam bu bağlamda basit ama etkili ve kalıcı bir yöntem olan Zihin Haritaları yöntemi karşımıza çıkıyor. Bilgilerin %80’i ilk 20 dakika içinde unutuluyor. Zihin haritaları yöntemi kullanılarak öğrenilen bilgilerin %80’i hatırda kalıyor. Yirmi sayfalık bir konuyu A4 kâğıdına sığdırabiliyoruz. Bu yirmi sayfalık konunun tekrarı ise 5 dakikanızı almıyor. Sınavlarda konuların hatırlanması daha kolay oluyor. Bilgiler bu teknikle öğrenilirken öğrenciler sıkılmıyor. Peki, zihin haritaları nasıl yapılıyor?

En başta çizgisiz A4 kâğıdını yatay bir şekilde önümüze alıyoruz. Konu başlığını kâğıdın ortasına yazıp ya da resmini çizip yuvarlak içine alıyoruz. Bu merkezden ağacın dalları gibi kalından inceye doğru giden saat 1 yönünden başlayarak dallar çıkartıyoruz. Sonra her cümleden veya paragraftan anahtar kelimeler buluyoruz. Anahtar kelimeler o cümle ya da paragrafta geçen bilgileri hatırlatmalı. Örneğin, üzüm üzüme baka baka kararır. Bu cümlede öyle bir anahtar kelime bulmalıyız ki bu atasözümüzü hatırlatsın. Sonra dalın ucuna bu anahtar kelimenin bizde çağrıştırdığı resmi çizeriz. Yukarıdaki örnekte üzüm kelimesini anahtar kelime olarak seçmişsek üzüm resmi çizeriz. Kimi siyah, kimi beyaz, kimi de kuru üzüm çizebilir. Bu size kalmış. Üzüm kelimesinin sizdeki karşılığı ne ise onu çizersiniz. Hayal ve düşünce gücünüze kalmış. Sizde oluşturmuş olduğu resmi çizmeniz aynı zamanda size özel bir öğrenme sistemi olduğunu da gösterir. Her öğrenci kendine özgü öğrenme geliştiriyor kısacası. Küçük harf kullanılmaz, tamamında kullanılan kelimeler büyük harflerle yazılıyor. Saat 12 ve 6 yönü boş bırakılıyor.

Zihin haritaları asperger ve disleksi gibi anlama güçlüğü çeken öğrencilerde de en etkili yöntemlerden biri. Hem tedavi hem de öğrenme sürecinde çok iyi sonuçlar veriyor.